ျပည္သူအားလံုးႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲ

ျပည္သူအားလံုးႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲ

၁။  ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ဆိုသည္မွာ အဘယ္နည္း။

ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ဆုိသည္မွာ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံတြင္ ဥပေဒျပဳေရးရာ ကိစၥမ်ားကို ျပည္သူမ်ားကိုယ္စား ေဆာင္႐ြက္မည့္သူမ်ားအား ျပည္သူမ်ားက ဆႏၵျပဳေ႐ြးခ်ယ္ျခင္း ျဖစ္သည္။ အခ်ဳိ႕ႏို္င္ငံမ်ားတြင္ ထိုကိုယ္စားလွယ္မ်ားသည္ ဥပေဒျပဳ တာ၀န္မ်ားကိုသာ ထမ္းေဆာင္ၾကသည္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး တာ၀န္မ်ား အတြက္ သမတကို တိုက္႐ိုက္ ေ႐ြးခ်ယ္ကာ သမတက သူ႕စိတ္ႀကိဳက္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားျဖင့္ အစိုးရဖဲြ႕ကာ ႏို္င္ငံအုပ္ခ်ဳပ္ေရး တာ၀န္မ်ားကို ယူသည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသည္ ထိုစနစ္ကို က်င့္သံုးသည္။ အခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ဥပေဒျပဳအမတ္မ်ားက ေ႐ြးခ်ယ္ေသာသူမ်ားျဖင့္ အစိုးရဖြဲ႕ကာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတာ၀န္ကို ယူသည္။ ဥပမာ- ၿဗိတိန္၊ ဂ်ပန္ စသည္တို႔ ျဖစ္သည္။

၂။  ေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္ မဲဆႏၵေပးပိုင္ခြင့္ ရွိသူမ်ား မည္သို႔ ပါ၀င္ၾကမည္နည္း။

အခ်ိန္ကာလ ပိုင္းျခားသတ္မွတ္ခ်က္တခုအတြင္း ဥပေဒျပဳအာဏာကို ကိုင္တြယ္ က်င့္သံုးမည့္ သူမ်ားကို ျပည္သူမ်ား ဆႏၵျပဳ ေ႐ြးခ်ယ္မႈသည္ လြန္စြာ အေရးႀကီးသည္။ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ဆိုသည္မွာ ျပည္သူအားလံုးႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ တႏိုင္ငံလံုးအေရး ျဖစ္သည္။ မိမိတို႕ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ ရွိေနေသာ ႏိုင္ငံအတြက္ အေရးႀကီးေသာ ကိစၥျဖစ္သည္ကို နားလည္သေဘာေပါက္ရန္ လိုအပ္သည္။ မိမိတို႔ ႏွစ္သက္ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကို ေ႐ြးခ်ယ္ ဆႏၵျပဳပိုင္ခြင့္ ရွိသည္၊ မိမိတို႔ မႏွစ္သက္ေသာသူမ်ားအား ကန္႕ကြက္ပိုင္ခြင့္ ရွိသည္၊ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ က်င္းပပံု နည္းလမ္းႏွင့္ အေျခအေနမ်ားကို မႏွစ္ၿမိဳ႕ပါက သပိတ္ေမွာက္ပိုင္ခြင့္ ရွိသည္၊ ကန္႔ကြက္ပိုင္ခြင့္ ရွိသည္။ မဲေပးေသာေန႔တြင္ မဲမေပးပဲ ေနပိုင္ခြင့္ ရွိသည္၊ မဲေပးမႈဆိုင္ရာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားႏွင့္အညီ ပယ္မဲ ျဖစ္ေစရန္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ရွိသည္။ ဤသို႔ေသာ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားကို မိမိတဦးတည္းသေဘာျဖင့္ လြတ္လပ္စြာ ဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ ရွိသည္။ ဤသည္မွာ မဲဆႏၵရွင္ ျပည္သူမ်ား၏ အခြင့္အေရး ျဖစ္သည္။ ထိုအခြင့္အေရးကို မိမိသေဘာအတိုင္း က်င့္သံုး အေကာင္အထည္ေဖာ္ပိုင္ခြင့္ ရွိသည္။ ေ႐ြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အတင္းအက်ပ္ ျပဳမႈမ်ားကို အျခား မဲဆႏၵရွင္မ်ားအေပၚ မျပဳမိရန္ လိုအပ္သလို မိမိအေပၚ အတင္းအက်ပ္ ျပဳလာျခင္းမ်ားကိုလည္း ခြင့္မျပဳသင့္္ေပ။

၃။  မဲေပးပိုင္ခြင့္ မရွိေသာသူမ်ားသည္ မည္္သို႔ေသာ အခန္းေနရာမွ ပါ၀င္ႏိုင္သနည္း။

ဥပေဒ သတ္မွတ္ခ်က္အရ မဲေပးပိုင္ခြင့္ မရွိသူမ်ား (အသက္မျပည့္သူမ်ား၊ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ၀န္ထမ္းမ်ား၊ အျခား အေျခအေနအရ မဲေပးခြင့္မရွိဟု သတ္မွတ္ခံရသူမ်ား) သည္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ေလ့လာ ေစာင့္ၾကည့္သူမ်ား၊ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ မွတ္တမ္းတင္သူမ်ား၊ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ သတင္းေပးပို႕သူမ်ား စသည့္ လုပ္ငန္းတာ၀န္မ်ားကို ေစတနာ့၀န္ထမ္းအျဖစ္ ထမ္းေဆာင္ႏိုင္သည္။ ဥပေဒ သတ္မွတ္ခ်က္အရ မဲေပးပိုင္ခြင့္ မရွိေသာ္လည္း ေ႐ြးေကာက္ပြဲရလဒ္က မိမိတို႔၏ ေန႕စဥ္ဘ၀ ရွင္သန္လႈပ္ရွားမႈအေပၚ အက်ဳိးသက္ေရာက္သည့္အတြက္ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် ပါ၀င္ရန္ လိုအပ္သည္။

၄။  ေ႐ြးေကာက္ပြဲကို သပိတ္ေမွာက္သူမ်ားသည္ မည္သည့္ေနရာမွ ပါ၀င္ႏိုင္သနည္း။

ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ဆိုသည္မွာ ႏိုင္ငံေရးအာဏာတရပ္ကို အစိုးရအဖြဲ႕တခုမွ အျခားအစိုးရတခုသို႔ လႊဲေျပာင္းေပးရာတြင္ အေကာင္းဆံုးေသာ နည္းလမ္းတခု ျဖစ္သည္။ ဒီမိုကေရစီ က်င့္စဥ္တခုကို လက္ေတြ႔ ေဖာ္ေဆာင္ေသာ နည္းလမ္းတခု ျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ တပါတီကေသာ္၎၊ ပါတီမ်ားကေသာ္၎ ေ႐ြးေကာက္ပြဲတရပ္ကို ပါ၀င္ ယွဥ္ၿပိဳင္ျခင္း မျပဳပဲ သပိတ္ေမွာက္ပိုင္ခြင့္ ရွိသည္။ ထိုသို႔ သပိတ္ေမွာက္ျခင္းအတြက္ ပါတီမ်ားတြင္ အေၾကာင္းရင္းမ်ား ရွိသည္။ အာဏာရအစိုးရ သို႔မဟုတ္ အာဏာရပါတီ သို႔မဟုတ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ၀င္ ပါတီတရပ္ရပ္က အသာစီးရေစမည့္လုပ္ရပ္၊ နည္းလမ္း၊ အေျခအေနမ်ားကို ဖန္တီးေပးထားျခင္း၊ (သို႔) လက္ရွိ အာဏာ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားသူမ်ားက ၄င္းတို႔ႏွင့္ အတိုက္အခံ ျဖစ္ေနေသာ ပါတီမ်ားအား ကန္႔သတ္ ဟန္႔တား ဖိႏွိပ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္သည့္ အေျခအေနမ်ားကို ဖန္တိီးထားသည္ဟု ယံုၾကည္ျခင္း၊ (သို႔) လြတ္လပ္ တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပြဲတရပ္ ေပၚထြန္းႏိုင္မည့္ အေျခအေန မျဖစ္ႏိုင္ဟု ယံုၾကည္ေသာ အေၾကာင္းရင္းမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲကို သပိတ္ေမွာက္သည္ ဆိုျခင္းမွာ ေ႐ြးေကာက္ပြဲႏွင့္ လံုး၀မသက္ဆိုင္ဟု ဆို၍မရေပ။ ေ႐ြးေကာက္ပြဲႏွင့္ တိုက္႐ိုက္ေသာ္၎၊ သြယ္၀ိုက္၍ေသာ္၎ သက္ဆိုင္သည္။

ထို႕ေၾကာင့္ သပိတ္ေမွာက္ ပါတီမ်ားအေနျဖင့္ မည္သို႕ေသာအေျခအေန အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားသည္ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ဖီလာဆန္႕က်င္ ျဖစ္ေနသည္၊ မည္သို႕ေသာ အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားသည္ အာဏာပိုင္မ်ားက ဖိႏွိပ္ ၿခိမ္းေျခာက္ အႏိုင္က်င့္ရာ ေရာက္ေနသည္၊ မည္သို႔ေသာလုပ္ရပ္မ်ားသည္ မတရားမႈ၊ တဖက္သတ္ အားေပးမႈ၊ ဘက္လိုက္မႈမ်ား ျပဳရာေရာက္ေနသည္ စသည္တို႔ကို ျပည္သူအားလံုး သိရွိေစရန္ ေဆာင္႐ြက္ရမည့္ တာ၀န္ရွိသည္။

တခ်ိန္တည္းမွာပင္ မည္သို႔ေသာ အေျခအေန အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားသည္ လြတ္လပ္ တရားမွ်တေသာ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္ေပၚလာေရးအတြက္ ဦးတည္ေစသည္၊ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစသည္ စသည္မ်ားကို အသိေပး ရွင္းလင္းျပရန္လည္း တာ၀န္ရွိသည္။ တနည္းဆိုရေသာ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္အရာ အားလံုးကို ျပည္သူလူထု ရွင္းလင္းလြယ္ကူစြာ နားလည္ သေဘာေပါက္လာေစရန္ ေဆာင္႐ြက္ေပးရမည့္ တာ၀န္ရွိသည္။

၅။  ေ႐ြးေကာက္ပြဲ၀င္မည့္ ပါတီမ်ားအေနျဖင့္ မည္သို႔ လုပ္ေဆာင္သင့္သနည္း။

ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား ေ႐ြးေကာက္ပြဲ၀င္ရသည့္ အဓိက အေၾကာင္းရင္းမွာ မိမိပါတီ၏သေဘာထား၊ အယူအဆ၊ မူ၀ါဒ၊ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားျဖင့္ ျပည္သူလူထု အက်ဳိးအတြက္ လုပ္ကိုင္ေဆာင္႐ြက္ခြင့္ရရန္ ႀကိဳးပမ္းျခင္း ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပါတီမ်ားအေနျဖင့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ၀င္ခြင့္ရလွ်င္ ၿပီးေရာ၊ ျပည္သူလူထု အဆံုးအျဖတ္ကို ခံယူရန္ အျခားပါတီမ်ားႏွင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္မည္ ဆိုသည့္သေဘာထား ရပ္တည္ခ်က္ တခုတည္းျဖင့္ အလုပ္ မျဖစ္ေပ။ ၿပိဳင္ဘက္ပါတီမ်ား ႀကီးသည္ျဖစ္ေစ၊ ငယ္သည္ျဖစ္ေစ၊ ပါတီအားလံုး တန္းတူညီမွ်စြာျဖင့္ ပါ၀င္ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ေရးကို အေလးထားရမည္ျဖစ္သည္။ ထုိအတြက္ လံုေလာက္ေသာအေျခအေန ရွိ မရွိ ဆိုသည္ကို အျမဲမျပတ္ ေလ့လာၿပီး လိုအပ္ခ်က္မ်ား၊ မမွ်မတမႈမ်ားကို အျမဲေဖာ္ထုတ္ ေျပာဆိုၿပီး အာဏာပိုင္မ်ား၊ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ထံသို႕ ပြင့္လင္းစြာ အသိေပး အေၾကာင္းၾကားရမည္။ ေ႐ြးေကာက္ပြဲသည္ ဒီမိုကေရစီ က်င့္စဥ္တခု ျဖစ္သည့္အတြက္ လြတ္လပ္မႈ တရားမွ်တမႈ ရွိေရးသည္ လြန္စြာ အေရးႀကီးသည္၊ ထိုအခ်က္ကို ေ႐ြးေကာက္ပြဲ၀င္ ပါတီမ်ားအေနျဖင့္ ေကာင္းစြာ နားလည္ သေဘာေပါက္ၿပီး လြတ္လပ္မႈ တရားမွ်တမႈ ရွိေရးအတြက္ လက္ေတြ႕က်က် မွန္ကန္စြာ ေဖာ္ေဆာင္လာေစေရးကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းႏွင့္ ျပတ္ျပတ္သားသားႏွင့္ ေဖာ္ထုတ္ရန္ အေရးႀကီးသည္။ ထိုသို႔လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖင့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ၀င္ ပါတီမ်ားသည္ လူအမ်ားစု၏ ယံုၾကည္ကိုးစားမႈ ရရွိလာေစေရးကို မ်ားစြာ အေထာက္အကူ ျပဳေပသည္။

ေက်ာ္ေက်ာ္စိုး

28-9-2010

Email – sayarkway@gmail.com

…………..